Opdrachtgeverschap

De afgelopen week kreeg ik een vacature toegestuurd voor een Assurance en Risicomanager. In theorie past dit soort vacatures uitstekend bij mijn profiel. Toch heb ik, na bestudering van de opdracht, besloten niet te reageren. Er waren te veel signalen die erop duidden dat de opdracht niet aansloot bij mijn beleving van wat de functie zou moeten inhouden. Ook ziet de manier waarop binnen deze opdracht Assurance (Borging) is georganiseerd er risicovol uit; risicovol voor mijn professionaliteit en integriteit.

Tijdens discussies over de Management Fases van PRINCE2 wordt vaak gesteld dat een organisatie bedrijfsstandaarden heeft gedefinieerd die voor individuele projecten kunnen worden aangepast. Daarmee zou men met PRINCE2 Managementfases werken en dit wordt dan voorgesteld als een toepassing van het principe Op Maat Maken.

Daar valt veel op aan te merken. In vrijwel elk geval worden andere principes met voeten getreden, met negatieve praktische gevolgen.

Eerder reageerde ik op het advies van het Bureau ICT Toetsing (BIT) over GrIT, het programma dat de ICT van Defensie op een hoger plan zou moeten brengen.

Vervolgens stuurde staatsecretaris Visser op 18 februari 2020 een brief naar het parlement, vergezeld van een rapport van de Algemene Bestuursdienst. De Algemene Bestuursdienst presenteert zich hier als een consultancy, genaamd ABDTOPConsult.

Het Bureau ICT Toetsing (BIT) heeft geadviseerd om GrIT, het programma dat de ICT van Defensie op een hoger plan moet brengen, fundamenteel anders aan te pakken of zelfs te stoppen. Een bijzonder schokkend rapport dat herinneringen oproept. Hoewel de inhoud volledig anders is, doen aanpak en aansturing sterk denken aan een eerder Defensieproject dat bepaald niet succesvol verliep.

Het Bureau ICT Toetsing (BIT) heeft geadviseerd om de ontwikkeling van een nieuw ICT-systeem voor de Nationale Politie te stoppen of in ieder geval fundamenteel aan te passen. Een schokkend rapport laat weinig aan de verbeelding over. En laat tegelijkertijd het nodige te wensen over.

Naar aanleiding van het BIT-advies heeft de minister van IenW de overeenkomst met de leverancier ontbonden.
Het BIT-advies roept diverse vragen op. Mijn analyse.

Afgaande op berichtgeving in o.a. Trouw staat het Bureau ICT-toetsing (BIT) op omvallen. Dit in 2015 opgerichte toetsingsbureau zou binnen het ministerie van BZK als “waakhond” moeten functioneren om ICT-projecten bij de overheid beter te beheersen. Nu blijkt dat diverse kopstukken zijn vertrokken, al dan niet na conflicten.

Staat het BIT op omvallen? Heeft het BIT eigenlijk wel zin? Zijn de ICT-projecten bij de overheid beter te beheersen? De problemen bij het BIT waren grotendeels te voorzien: de verkeerde problemen weren aangepakt binnen de verkeerde cultuur, de verkeerde organisatie en door de verkeerde personen.

Voor de zoveelste keer komt een falend SAP-project in het nieuws. Deze keer heeft Lidl €500 miljoen in een zwart gat van een ERP-implementatie zien verdwijnen. Eerdere voorbeelden zijn talrijk en op deze site is eerder aandacht besteed aan een soortgelijk fiasco bij het ministerie van Defensie.

De reden voor de problemen met dit soort projecten wordt vaak gerelateerd aan SAP. Soms wordt spottend gesproken over Software Against People. Nu ben ik niet bekend met SAP-software en ik kan dan ook niet inschatten wat de kwaliteit is. Toch denk ik niet dat de oorzaak van de problemen gezocht kan worden in (het gebrek aan) kwaliteit van SAP-software. Er zijn namelijk talloze ICT-projecten die misschien minder grootschalig maar fundamenteel op dezelfde wijze falen, ICT-projecten die niets met SAP te maken hebben.

De IJzeren driehoek wordt breed gezien als het fundament van projectmanagement. Sturen op tijd, geld en kwaliteit geldt als een basisregel voor projectbeheersing. Er zijn verschillende varianten: bijvoorbeeld het Duivelskwadrant of het sturen op Product, tijd en geld zoals bij de overheid gebruikelijk is. Maar de verschillen zijn verwaarloosbaar.

Dit concept staat nauwelijks ter discussie en wordt alom zonder verdere overweging geaccepteerd. Maar is dit terecht? Is (een variant op) de IJzeren Driehoek altijd bruikbaar?

Na een unaniem aangenomen motie waarmee de Tweede Kamer inzicht verlangde naar informatie over aansturing en besluitvorming van operatie Basisregistratie Personen (oBRP), heeft staatssecretaris Knops (BZK) een commissie aangesteld. Deze commissie heeft een rapport geproduceerd met als titel “Niet te stoppen”.

Wat is de waarde van dit rapport? Hoe sterk zijn de adviezen? Zijn er dingen die de commissie wel beschreef maar niet (voldoende) benoemde?